Εισαγωγή

Η ΑΝΔΡΟΣ  

Ανδρος. Σταχτί, πράσινο και λευκό, το βορειότερο νησί του συμπλέγματος των Κυκλάδων.

Το νησί έχει έκταση 374 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μέγιστο μήκος 39.8 χιλιόμετρα, μέγιστο πλάτος 16.7 χιλιόμετρα, μήκος ακτογραμμής 177 χιλιόμετρα και πληθυσμό, από την απογραφή του 1981, 9020 κατοίκους. Είναι δεύτερο σε μέγεθος (μετά τη Νάξο) κυκλαδονήσι και το λιμάνι της, το Γαύριο, απέχει 2 ώρες (1 ώρα με ταχύπλοο) από το λιμάνι της Ραφήνας.

Τα παράλιά της είναι γενικώς βραχώδη και έχει αρκετούς προφυλαγμένους όρμους: το Μικρογιάλι, το Βιτάλι, του Κάστρου, της Μέλισσας, του Κορθίου, του Αη-Γιάννη στις Κρεμμύδες, του Γαυρίου, του Μπατσιού, του Χαλκολιμνιώνα, της Πλάκας...

Μικρές βραχονησίδες την περιβάλλουν: τα Γαβριονήσια, Καπιτίτα, Μακεδόνα, ο Τουρλίτης, η Θεοτόκος, Πλάτη, Λαγονήσι, Πρασούδα, το Κάστρο της χώρας. Με την Ανδρο σχετίζεται και ο μακρυνός Καλόγερος, φόβος και τρόμος για τους παλιούς ναυτικούς.

Το ακρωτήριο Καμπανός είναι το βορειότερο άκρο του νησιού, ενώ το ακρωτήριο Στενό (Αυλών) αποτελεί το νοτιότερο. Στις ανατολικές ακτές συναντάμε τα ακρωτήρια Φρύγελο ή και Κάτω Κόσμος, το ακρωτήριο Ακαμάτης, της Γριάς. Το Αρτεμίδι στα βόρεια, το Στρογγυλό στα δυτικά.

Η γή της Ανδρου καλύπτεται από συνεχόμενους ορεινούς όγκους-οροσειρές με απότομες πλαγιές κι ανάμεσά τους φαράγγια και ρεματιές και πολύφυτες κοιλάδες με λιόδεντρα, συκιές, πορτοκαλιές, λεμονιές, αμπέλια και άφθονα τρεχούμενα νερά, που συνήθως καταλήγουν σε απαλές αμμουδερές παραλίες. Στο βόρειο τμήμα διαμορφώνεται η ορεινή περιοχή των Αγίων Σαράντα (υψ. 716), στο κέντρο το όρος Πέταλο (υψ. 994). Νότια εκτείνεται η ορεινή περιοχή Καταφύγι-Γερακώνες και ακόμα νοτιότερα ο ορεινός όγκος της Ράχης.

Στο βόρειο τμήμα της νήσου η περιοχή της Αρνης έχει πυκνή βλάστηση και άφθονα νερά. Οι νότιες βουνοπλαγιές του Πέταλου έχουν νερά και εύφορο έδαφος (κοιλάδα Λιβαδιών, Κάμπος του Πιτροφού). Μετά τους Γερακώνες βρίσκεται η κοιλάδα του Κορθίου. Το νησί έχει πολλούς χειμάρρους και αναβλύζουν άφθονα πηγαία νερά, μιάς και η γεωλογική συγκρότηση του υπεδάφους ευνοεί τη συγκράτηση του νερού βροχών και χιονιού. Πολλά από αυτά, πλούσια σε μεταλλικά συστατικά, έχουν ιαματικές ιδιότητες (Σάριζα, Πηγή Αρνης, Αλασά, κ.ά.).